Onderzoek naar contractvormen onder de Wkb

SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van het ministerie van BZK onderzocht wat de positie van de consument is bij verschillende contractvormen voor het realiseren van een nieuwbouwwoning. Uitgaande van de situatie na invoering van de Wkb is met name gekeken naar de verschillen tussen de koopovereenkomst en de aannemingsovereenkomst. SEO concludeert dat beide contractvormen voordelen hebben voor de consument (Zie ook de uit het rapport afkomstige overzichtstabel):

Koop biedt twee voordelen:

  • De koper betaalt pas bij aflevering
  • Bij koop geldt conformiteit volgens de koopovereenkomst

Daartegenover staan enkele voordelen van aanneming ten opzichte van koop, deels als gevolg van het Wetsvoorstel:

  • De aannemer is verplicht te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht
  • Onder de Wkb is de aannemer aansprakelijk voor niet ontdekte gebreken (die aan hem toerekenbaar zijn), bij koop alleen voor gebreken die de koper niet redelijkerwijs had kunnen ontdekken.
  • Bij aanneming is de aannemer verplicht de opdrachtgever schriftelijk de mogelijkheid te bieden om tot opschorting over te gaan.

SEO adviseert te komen tot contractvormen die de voordelen van beiden combineert. Tevens adviseert SEO omvia de voorwaarden van garantie- en waarborgregelingen ook koop als contractvorm mogelijk te maken. Het volledige rapport van SEO is via rijksoverheid.nl downloaden

 

Onderzoeken #kwaliteitsborging voor het bouwen aangeboden aan de Tweede Kamer

Op vrijdag 9 december heeft minister Blok een drietal onderzoeken over de Wkb aangeboden aan de Tweede Kamer: Financiële gevolgen voor gemeenten, Tussentijdse evaluatie proefprojecten en De rol van de gemeente binnen het stelsel van private kwaliteitsborging.

Het rapport Kwaliteitsborging bouwen achterblijvende taken en financiële gevolgen voor gemeenten (Cebeon, 2016) geeft een verdieping op het eerder door Sira Consulting uitgevoerd onderzoek naar de financiële gevolgen van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Het rapport bespreekt op basis van de financiële verantwoording van gemeenten wat de effecten zijn van het wegvallen van de toets aan het Bouwbesluit en wat de gevolgen zijn voor de kosten van de achtergebleven taken. Cebeon concludeert dat onder invloed van de Wkb de gemeentelijke lasten naar verwachting sterker afnemen dan de baten, waardoor het dekkingstekort vanuit de leges per saldo afneemt tot minder dan 20% (macro), hetgeen vanuit gemeenten gezien een positieve ontwikkeling is. Hierbij wordt nog opgemerkt dat de verschillen per gemeente groot zijn en dat daardoor ook de uiteindelijke effecten kunnen verschillen. Verder verwacht Cebeon dat door het verder aantrekken van de conjunctuur mag worden verwacht dat de legesinkomsten (voor projecten met een grote bouwsom) toenemen, maar de kosten niet evenredig zullen stijgen.

Het rapport Tussentijdse evaluatie proefprojecten (Ligthart Advies, 2016) bevat een onderzoek naar de resultaten van en ervaringen met het experiment Keurmerk Garantiewoning en de pilots Amsterdam-Zeeburgereiland en Leiderdorp-Plantage. Een belangrijke conclusie in het rapport is dat er een duidelijk leereffect van alle proefprojecten uitgaat. Dat geldt zowel de gemeenten als de instrument- aanbieders, de kwaliteitsborgers en de bouwers. De werkwijze van de kwaliteitsborgers is in alle beschouwde proefprojecten aangepast naar aanleiding van de ervaringen, met name als het gaat om constructieve veiligheid. In alle drie de projecten is ingrijpen door het bevoegd gezag en / of de kwaliteitsborger noodzakelijk gebleken. Wellicht mede daardoor is door Ligthart geconstateerd dat het bewustzijn van de eigen verantwoordelijkheid bij de bouwers toeneemt.

Het rapport De rol van de gemeente binnen het stelsel van private kwaliteitsborging (Lubach, Boogers, Stok, & Plat, 2016) beschrijft de bestuursrechtelijke en bestuurskundige aspecten van de rol van gemeenten na invoering van de Wkb. Het eerste deel bespreekt de spagaat tussen het bewijsvermoeden dat de verklaring bij gereedmelding oplevert versus de taak van gemeenten om zo nodig handhavend op te treden. Naar de mening van de onderzoekers is het hierbij noodzakelijk om te zorgen voor een goede communicatie en informatie tussen de actoren en aandacht voor maatregelen die het vertrouwen tussen de actoren versterken. Ook in het tweede deel komt informatieverstrekking nadrukkelijk aan de orde, en dan specifiek richting het bestuur en de Raad. Ook zij moeten goed op de hoogte zijn van de wijzigingen die het nieuwe stelsel met zich meebrengt als het gaat om taken en bevoegdheden. Wat betreft de resterende taken adviseren onderzoekers om regionale samenwerking te faciliteren. Tot slot wordt geadviseerd een praktisch leidraad op te stellen voor de invoering van de Wkb voor gemeenten.

In de aanbiedingsbrief geeft minister Blok aan de aanbevelen over te nemen en met de VNG en andere betrokkenen in overleg te treden over de uitvoering daarvan.

 

QuickScan stelsels Kwaliteitsborging Bouwen in het buitenland

In het kader van de voorbereiding van het wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een bureau-onderzoek uit laten voeren naar de stelsels voor kwaliteitsborging in zeven westerse landen (Duitsland, Engeland en Wales, Frankrijk, Ierland, Zweden, Noorwegen en Australië). Het ministerie wil met dit onderzoek inzicht krijgen in de mogelijkheden hoe een stelsel voor kwaliteitsborging verder kan worden ingericht. Vragen zijn bijvoorbeeld:

  • Wat zijn de precieze taken en verantwoordelijkheden van de private en publieke partijen in de stelsels?
  • Hoe is de aansprakelijkheid van de private partijen geregeld?
  • Wat is de rol van verzekeringen?

Het gaat in dit onderzoek primair om de uitvoeringsaspecten van de stelsels. Het onderzoek is uitgevoerd door het onderzoeksinstituut OTB van de Technische Universiteit Delft. Het rapport is via deze link te lezen.

Consumenteninformatie: Digitaal, alles bijeen en device onafhankelijk

protypeRecent heeft Mare Research in opdracht van BZK een onderzoek uitgevoerd naar de informatiebehoefte van consumenten.  In het onderzoek zijn 52 consumenten geïnterviewd die recent een huis gekocht of verbouwd hebben en mensen die dat op korte termijn van plan zijn. Tevens is een aantal huurders geïnterviewd. Het onderzoek geeft op basis van de interviews en aanvullend onderzoek antwoord op de vragen:

  1. Wat vindt de Bouwconsument noodzakelijk om te weten (basis opleverdossier, minimaal benodigde informatie).
  2. Wat vindt de Bouwconsument wenselijk om te weten (optioneel, pluspakket?).
  3. Hoe moet de informatievoorziening eruitzien (vorm, digitaal/ fysiek).
  4. Hoe moet de informatievoorziening verlopen (wie vult/ vullen het dossier, toegang, delen, statisch vs. meebewegen met Bouwconsument).

Op basis van het onderzoek concludeert Mare dat er nadrukkelijk behoefte is aan meer informatie, niet alleen over de woning maar ook de directe omgeving. Mare beveelt aan om te komen tot een digitaal platform om deze informatievoorziening mogelijk te maken.

Het gehele rapport Opleverdossier voor de Bouwconsument is hier te lezen.

Onderzoeken Wkb naar Tweede Kamer

image002Vooruitlopend op het wetsvoorstel zelf, heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vandaag de onderzoeken over de kosten en baten van het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer toegezonden. Het betreft de door EIB uitgevoerde maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) en de door Sira Consulting uitgevoerde onderzoeken naar de administratieve lasten (AL) voor burgers en bedrijven en de financiële gevolgen voor gemeenten.

De MKBA laat zien dat het wetsvoorstel een positief effect heeft op de maatschappelijke kosten en baten en ook uit het AL-onderzoek komt een beperkte afname van de administratieve lasten naar voren. Het onderzoek naar de financiële gevolgen voor gemeenten leidt niet tot een directe uitkomst. De onderzoekers constateren dat de gemeentelijke praktijk te divers is om te komen tot een uitspraak over de gevolgen voor (individuele) gemeenten. Wat in de onderzoeken niet aan de orde komt zijn de aanpassingen in de leges als gevolg van het wetsvoorstel.

In de begeleidende brief geeft minister Blok aan de komende tijd nog enkele aanvullende gesprekken met bouwende partijen, overheden en consumentenorganisaties te gaan voeren ter afronding van het wetsvoorstel. De verwachting is dat de gesprekken in februari zullen worden afgerond.

De brief en de onderzoeken zijn via deze link te lezen.

Eerder heeft iBK een advies gepubliceerd over de planning van het wetsvoorstel. De beoogde toezending van het wetsvoorstel aan de Kamer past binnen deze planning.

 

Onderzoek naar het draagvlak voor de oprichting van een Register van Bouwbesluitdeskundigen

Vanuit het Constructeursregister is onderzocht in hoeverre er bij marktpartijen draagvlak is voor de oprichting van een Register van Bouwbesluitdeskundigen. Een dergelijk register zou – gekoppeld aan de wettelijke eisen die gesteld worden aan kwaliteitsborgers – direct duidelijk maken welke personen voor welke instrumenten voor kwaliteitsborging ingezet kunnen worden. Naar de mening van iBK draagt een dergelijk register bij aan een goede werking van het beoogde stelsel en om die reden is een bijdrage verleend aan het vooronderzoek. Het Constructeursregister werkt inmiddels aan de vervolg dat naar verwachting volgend jaar zijn beslag krijgt.

De eindrapportage van het onderzoek:  Register van Bouwbesluitdeskundigen.

Enquête Bouwadviesinstituut: 3/4 verwacht gevolgen voor bedrijven

Figuur WkbIn de afgelopen periode is door het Bouwadviesinstituut een enquête gehouden onder adviseurs en bouwbedrijven. Uit de enquête blijkt dat bedrijven verwachten dat de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen de nodige gevolgen zal hebben voor hun werk. Ook verwacht een meerderheid van de respondenten dat de kosten zullen toenemen, met name voor de opdrachtgever. De helft verwacht dat tegenover deze hogere kosten ook een toename van de kwaliteit staat.

Lees hier de presentatie met alle resultaten van de enquête.

Gelijkwaardigheid bij Kwaliteitsborging: welke oplossingen worden nu al vaak toegepast?

Eind september heeft iBK Advies 10 uitgebracht waarin een voorstel wordt gedaan voor het opbouwen van een landelijke database met gelijkwaardige oplossingen. In opdracht van iBK onderzoekt SBRCURnet op dit moment wat de mogelijkheden van een dergelijke database zijn. Onderdeel van dat onderzoek is een inventarisatie van bekend en geaccepteerde gelijkwaardige oplossingen. In onderstaande oproep vraagt Aldo de Jong van SBRCURnet u om informatie hierover toe te zenden. Heeft u informatie dan kunt u die mailen aan aldo.dejong@sbrcurnet.nl.

Geachte heer of mevrouw,
 
Namens het Instituut voor Bouwkwaliteit (iBK) doet SBRCURnet een inventariserend onderzoek naar veelvoorkomende gelijkwaardige oplossingen in Nederland.
 
Alle eenvoudige nieuwbouw en seriematige verbouw wordt –naar verwachting- per 1 januari 2017 privaat getoetst volgens de nieuwe Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Ook de beoordeling van gelijkwaardige oplossingen die geen betrekking hebben op brandveiligheid of constructieve veiligheid, valt hieronder. 
 
Elke gelijkwaardige oplossing is per definitie in strijd met de prestatie-eisen van het Bouwbesluit en mag alleen als gelijkwaardig worden beschouwd als aangetoond is, dan wel aannemelijk is gemaakt, dat een gelijkwaardige veiligheid, bescherming van de gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid of bescherming van het milieu wordt gewaarborgd. Hiervoor is een onderbouwing noodzakelijk. Het vergt kennis en expertise om zo’n onderbouwing te maken en te beoordelen. Het is de verwachting dat voor de onderbouwingen van gelijkwaardige oplossingen door bouwpartijen die werken in gevolgklasse 1 de kennis en expertise soms onvoldoende aanwezig is.
 
Voor de beoordeling van complexe gelijkwaardige oplossingen kan de binnenkort te installeren Adviescommissie toepassing en gelijkwaardigheid bouwvoorschriften (nu nog de Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften / commissie Koudijs) worden ingeschakeld als klankbord. Voor eenvoudige veelvoorkomende gelijkwaardige oplossingen zou dit te ver voeren en heeft iBK het plan opgevat om een database / bundeling te maken van veel voorkomende gelijkwaardige oplossingen in Nederland en de elementen daarvan die essentieel zijn voor de onderbouwing. Deze zal, in nader te bepalen vorm, beschikbaar worden gemaakt voor de bouw- en bouwtoezichtsector.
 
Als onderdeel van onze inventarisatie benaderen wij verschillende gemeenten, kwaliteitsborgers, adviseurs en bouwers met de volgende concrete vragen:
 
1. Bent u in het bezit van inventarisaties of intern document die veel voorkomende gelijkwaardige oplossingen beschrijven of de beoordeling daarvan? Zo ja, zouden wij daar inzage in mogen krijgen voor dit inventariserend onderzoek?
2. Bent u van mening dat een beschikbaar te stellen database / bundeling van veel voorkomende gelijkwaardige oplossingen voorziet in een toekomstige behoefte met het oog op de private kwaliteitsborging?
3. Hebt u suggesties voor op te nemen veel voorkomende gelijkwaardige oplossingen die zeker niet mogen ontbreken in de database / bundeling van veel voorkomende gelijkwaardige oplossingen? Denk hierbij aan:
a. breed geaccepteerde gelijkwaardige oplossingen (bijv. afmetingen toilet met inbouwreservoir);
b. alternatieve bepalingsmethoden (bijv. niet aangestuurd via het Bouwbesluit);
c. praktische oplossingen;
d. niet-gelijkwaardige, strijdige oplossingen;
4. Hebt u nog opmerkingen, aandachtspunten, etc.
 
Ik hoop van harte dat u bereid bent om deze vragen te beantwoorden en mij evt. relevante documenten toe te sturen. Indien u liever eerst persoonlijk contact heeft, neem ik graag contact met u op. Ik verzoek u dan om mij te mailen met het verzoek om contact op te nemen en uw contactgegevens daarbij te vermelden.
 
Alvast hartelijk dank voor de beantwoording van deze vragen, mede namens Stichting IBK.
 
Met vriendelijke groet,
 
Aldo de Jong (aldo.dejong@sbrcurnet.nl)