Auteur: Hajé van Egmond

Bouwend Nederland informeert u over de Wkb

Geplaatst opAuteurHajé van EgmondEen reactie plaatsen

Bron: Bouwend Nederland - 30 augustus 2023

De belangrijkste informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen vind je nu kort en krachtig in het infoblad Wkb. Er is ook een animatie beschikbaar, die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om je medewerkers te informeren over de wet.

De Wkb bestaat uit twee onderdelen: een publiekrechtelijk deel (gemeente-initiatiefnemer) en een privaatrechtelijk deel (aannemer-opdrachtgever). Het publiekrechtelijke deel geldt voor een melding bouwactiviteit bij de gemeente vanaf 1 januari 2024, en geldt alleen voor gevolgklasse 1. Het privaatrechtelijk deel geldt vooral voor aanneemcontracten vanaf 1 januari 2024, en geldt voor alle bouwwerken. Het is belangrijk om deze twee onderdelen goed uit elkaar te houden.

Het infoblad en de animatie zijn te vinden op de hulpmiddelen op onze themapagina over de Wkb.

Andere infobladen bouwrecht

Naast het infoblad Wkb zijn er nog diverse andere infobladen beschikbaar over bouwrecht-onderwerpen, zoals meer en minderwerk en garantie en aansprakelijkheid. Je vindt ze op onze website. 

Wkb voor verbouwingen niet per 1 januari 2024 van kracht

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond5 reacties

Op 11 september heeft minister De Jonge de aangegeven dat verbouw alsnog een jaar wordt uitgesteld. Onderstaand bericht is daarmee achterhaald. De Wkb treedt 1 januari 2024 in werking voor nieuwbouw en op 1 juli 2024 voor verbouw.

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) treedt per 1 januari 2024 in werking voor zowel nieuwbouw als voor verbouwingen van grondgebonden bouwwerken, zoals eengezinswoningen en eenvoudige bedrijfspanden (gevolgklasse 1). De Wkb is onderdeel van de Omgevingswet en heeft tot doel de kwaliteit van de bouw te verbeteren en de positie van de opdrachtgever te versterken. 

Overgangstermijn niet meer nodig
Eerder zou de Wkb voor vergunningplichtige verbouwingen 6 maanden ná 1 januari 2024 ingaan. Nu gemeenten, aannemer en kwaliteitsborgers aangeven dit niet langer nodig of wenselijk te vinden, laat de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deze overgangstermijn vervallen. 

Inschakelen onafhankelijke kwaliteitsborger vanaf 1 januari 2024 verplicht
Dit betekent dat initiatiefnemers die vanaf 1 januari 2024 een woning, woonboot of een eenvoudig bedrijfspand gaan bouwen* of verbouwen, verplicht zijn om een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen. Deze kwaliteitsborger kijkt mee tijdens de planvorming, de uitvoering en oplevering van het bouwwerk.

Verklaring bij gereedmelding
Ontdekt de kwaliteitsborger dat iets niet aan de bouwtechnische regels voldoet? Dan zijn de initiatiefnemer, de aannemer en eventuele adviseurs aan zet om de fout te herstellen. Voldoet het bouwwerk aan de voorschriften, dan stelt de kwaliteitsborger een verklaring op waarmee de initiatiefnemer het project gereed kan melden bij de gemeente. Twee weken na gereedmelding mag het bouwwerken worden gebruikt.

Uitbreiding wetgeving na 2029
De Wkb geldt in eerste instantie alleen voor bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1. Dit zijn relatief eenvoudige bouwwerken waar de gevolgen beperkt zijn als er iets misgaat. Welke bouwwerken onder gevolgklasse 1 vallen is vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Gedurende de eerste drie jaar worden de resultaten van de Wkb gemonitord. Na deze periode volgt een evaluatie en wordt de Wkb mogelijk uitgebreid naar andere bouwwerken, zoals kantoren, appartement en winkels.

Proefprojecten in volle gang

Een aantal bouwprojecten werkt als proef al volgens de nieuwe bouwregelgeving uit de Wkb. Bedrijven die ervaring willen opdoen met de nieuwe werkwijze, kunnen hiervoor via het Stimuleringsprogramma proefprojecten Wkb een bijdrage aanvragen in de (meer)kosten die bouwen onder de Wkb met zich meebrengt. 

Meer informatie op te vinden op: 

*Bepalend is het moment van vergunningaanvraag

Hoe zit dat nu met de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wkb?

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond

Op 22 maart 2023 is het zogenoemde Klein Koninklijk besluit (KB) gepubliceerd (Stb. 2023, 89) waarmee de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet vastligt. De inwerkingtreding van de onderliggende wetgeving (zoals Bbl, Bkl, Wkb, etc.) is geregeld via een tweede Koninklijk besluit dat op 7 april 2023 is gepubliceerd (Stb. 2023, 113). Daarmee is dus de datum van de Omgevingswet, inclusief Wkb, definitief. 

Het tweede KB is een complex document dat alle wetgeving die samenhangt met Omgevingswet netjes in volgorde in werking treedt. Dit is nodig omdat de oorspronkelijke teksten van bijvoorbeeld het Besluit bouwwerken leefomgeving sinds publicatie (in 2018) al verschillende keren zijn gewijzigd. Met het tweede KB treden dus ook al die tussentijdse wijzigingen in werking. Het uiteindelijke resultaat – de zogenoemde geconsolideerde versie – is te vinden via de site van het Informatiepunt Leefomgeving en uiteindelijk na inwerkingtreding ook via wetten.overheid.nl.

Opleverdossier 

Niet alles wat uiteindelijk in de Omgevingswet (en dus Wkb) terechtkomt is al formeel vastgesteld. In het tweede KB worden sommige delen van wetten en besluiten (voorlopig) uitgesloten. Zo zal het opleverdossier (artikel 757a BW, ook wel consumentendossier genoemd) nog niet meten in werking getreden. Dit is gedaan door in het KB een deel van de Wkb uit te zonderen van inwerkingtreding per 1-1-24 (zie afbeelding).

Zoals afgesproken zal dit deel van de Wkb pas in werking treden als overgangsrecht is geregeld. Dit overgangsrecht is in voorbereiding. Ondanks dat het nog niet duidelijk is wanneer dit overgangsrecht en het opleverdossier in werking treden is het aan te raden om dit nu al contractueel te regelen. 

Verbouw 6 maanden later?

Minister De Jonge heeft aan de Eerste Kamer inderdaad 2022 toegezegd om verbouw van bouwwerken vallend onder gevolgklasse 1 pas een half jaar na inwerkingtreding onder de Wkb te laten vallen. Dit vanwege de zorg of er wel genoeg kwaliteitsborgers zullen zijn bij inwerkingtreding. Deze toezegging is gedaan toen nog sprake was van invoering per 1 juli 2023. Nu dit een half jaar later is, heeft de minister aangegeven met partijen te overleggen of dit nog noodzakelijk is of dat ook verbouw per 1 januari toch onder de Wkb kan komen te vallen. Voor de zomer zal definitief hierover besloten worden.

UPDATE: inmiddels is besloten dat ook verbouw direct per 1 januari 2024 onder de Wkb valt. Met de publicatie van de wet in het staatsblad ligt de inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2024 vast en werken alle partijen verder richting inwerkingtreding van de Wkb en de Omgevingswet per 1 januari 2024.

Het later in werking treden is als volgt geregeld:

  • Met een geplande wijziging van het Bbl (Stb. 2023, 106) wordt aan artikel 2.17 een vierde lid toegevoegd waarin is aangegeven dat verbouw niet onder gevolgklasse 1 valt.
  • Bij de regels over de inwerkingtreding van deze wijziging (zie het tweede lid van Artikel II) is aangegeven dat het vierde lid op een nader te bepalen tijdstip weer vervalt. 

Op deze wijze wordt dus geregeld dat verbouw per 1-1-24 niet meteen onder de Wkb valt maar na 6 maanden pas wordt toegevoegd. Nu besloten is dat verbouw toch direct met de rest van gevolgklasse 1 in werking treedt zal het nieuwe vierde lid van 2.17 niet in werking treden en op een later tijdstip worden geschrapt uit het Bbl.

 

Omgevingswet en Wkb definitief per 1 januari 2024

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond1 reactie

Op 14 maart heeft een meerderheid van de Eerste Kamer ingestemd met het Conceptbesluit tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Omgevingswet (EK 33118 / 34986, EU). Hiermee is de inwerkingtreding van de Omgevingswet – en daarmee ook van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen – vastgesteld op 1 januari 2024.

Het bepalen van de inwerkingtredingsdatum is het sluitstuk van een langjarig proces van totstandkoming van het nieuwe stelsel. Met nog ruim negen maanden te gaan voor de daadwerkelijk start van de Wkb is het zaak nu te starten met de voorbereiding. Via de STIPP-regeling is er vanuit de overheid een tegemoetkoming van de kosten van kwaliteitsborging beschikbaar. Meer informatie hierover en aanvragen van een bijdrage via deze link.

Legeskorting kwaliteitsborging – 2023

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond

Rowiq Advies heeft ook dit jaar weer een overzicht gepubliceerd van gemeenten die in 2023 korting geven op de leges bij bouwen onder kwaliteitsborging. De kortingspercentages variëren van 10% tot maximaal 75%. De lijst is te vinden via deze link. Kent of bent u een gemeente die korting geven en die ook korting geeft maar niet op de lijst staat, geef dat dan door via het contactformulier.

Inmiddels geeft 1 op de 3 gemeenten legeskorting bij bouwen onder kwaliteitsborging. In combinatie met het Stimuleringsprogramma Proefprojecten – waarbij een bijdrage van maximaal €6.000,- per project beschikbaar is – genoeg redenen dus om op korte termijn een proefproject te starten. Ook als de vergunning al verleend is! Neem voor vragen contact op.

Stimuleringsprogramma Proefprojecten

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond1 reactie

Op 1 juli 2023 treedt de Wet kwaliteitsborging (Wkb) in werking. Om goed voorbereid aan de start te staan is het van belang (opdrachtgever, gemeente, aannemer of kwaliteitsborger) nu al te oefenen en ervaren hoe het is om te bouwen onder kwaliteitsborging. Het ministerie van BZK en de VNG komen daarom met een nieuwe subsidieregeling voor proefprojecten.

Via deze pagina kunt u meer informatie vinden over het Stimuleringsprogramma Proefprojecten (zie ook menu-item STIPP). Aannemers, kwaliteitsborgers en opdrachtgevers kunnen een bijdrage aanvragen in de (meer)kosten die bouwen onder de Wkb met zich meebrengt. De nieuwe regeling vervangt de subsidie in het kader Ambassadeursnetwerken.

Impact voorzorgsmaatregel op invoering Wkb voor gemeenten

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond

Logo VNGWat is de impact van de voorgestelde voorzorgsmaatregelen (latere invoering verbouw) rondom de Wkb voor gemeenten? Hierover gaan we met gemeenten en andere betrokken partijen in gesprek. Op 13 december 2022 organiseert de VNG hierover een netwerkbijeenkomst. 

Om te komen tot een verantwoorde situatie voor de inwerkingtreding zijn er diverse scenario’s in de fasering denkbaar. Alle scenario’s kenden voor- en nadelen. Het scenario wat gekozen is door het ministerie om te faseren in type bouwwerk in gevolgklasse 1, onderschrijft de VNG als het meest haalbare scenario.  Dit scenario kan voor gemeenten zowel in aanloop richting de de voorgenomen inwerkingtredingsdatum als ook in het half jaar na inwerkingtreding, juist extra werk opleveren. Onder andere door de legesverordening die moet worden aangepast. En doordat verbouwingen na een half jaar worden ingevoerd, dit effect heeft op het aantal personeelsleden wat gemeenten nodig hebben om deze aanvragen te kunnen afhandelen.

In de netwerkbijeenkomst wordt onder andere ingegaan op de volgende vragen:

  • Wat zijn de voorgestelde voorzorgsmaatregelen?
  • Wat is de impact hiervan op gemeenten?
  • Wat is de invloed op de legesverordening?
  • Wat betekent dit voor de personeelsbezetting?
  • Wat is de impact hiervan op financiën?
  • In welke mate heeft de maatregel invloed op het DSO?
  • Welke handvatten zijn er met betrekking op handhaving?
Locatie en tijd
  • Online via Microsoft Teams
  • Dinsdag 13 december van 11.00 – 12.30 uur

Aanmelden kan via deze pagina, ook als u de bijeenkomst later wil terugkijken.

Update Wkb: verbouw 6 NIET maanden later

Geplaatst opAuteurHajé van Egmond2 reacties

In antwoord op vragen van de Eerste Kamer heeft minister De Jonge aangegeven verbouwactiviteiten pas 6 maanden na inwerkingtreding onder gevolgklasse 1 te laten vallen. Dit om tegemoet te komen aan de zorg van de Eerste kamer – en Vereniging Eigen Huis – dat er mogelijk te weinig kwaliteitsborgers beschikbaar zijn. De Eerste Kamer vroeg de minister om een terugvaloptie te overwegen maar dat wijst de minister af. Het eerst invoeren van geheel gevolgklasse 1 en bij ’tegenvallers’ het aantal bouwactiviteiten alsnog beperken wordt door de minister en betrokken partijen als onwenselijk gezien. Ook een ‘duaal’ stelsel wordt door kwaliteitsborgers en gemeenten niet gesteund vanwege het gevaar van ‘cherry picking’ door opdrachtgevers.

Ondanks dat er naar de mening van minister De Jonge geen reden is om aan te nemen dat er onvoldoende kwaliteitsborgers zijn, komt hij de Eerste Kamer nu dus tegemoet door verbouw (preventief) vooralsnog niet mee te nemen. Tevens geeft de minister in zijn brief aan pas na 5 jaar het stelsel van de Wkb uit te breiden naar overige gevolgklassen.

De brief is via deze link te lezen.

UPDATE: inmiddels is besloten dat ook verbouw direct per 1 januari 2024 onder de Wkb valt