Vallen monumenten ook onder de Wkb?

ja en nee…

Op de website van de stichting ERM staat veel informatie over de impact van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen op bouwactiviteiten in, aan en op beschermde monumenten. Doordat deze bouwactiviteiten al in 2017 bij motie door de Tweede Kamer werden uitgezonderd van fase 1 van de Wkb lijkt dat vreemd, maar de informatie maakt duidelijk dat drie van de vijf privaatrechtelijke wijzigingen sinds 1 januari 2024 reeds van toepassing zijn op deze bouwactiviteiten. Bovendien is de publiekrechtelijke wijziging (het stelsel van kwaliteitsborging) nu van toepassing als in een beschermd stads- of dorpsgezicht sprake is van nieuwbouw in gevolgklasse 1, waarschijnlijk vanaf 2025 ook op verbouw in gevolgklasse 1 voor zover deze plaatsvindt bij net-monumenten.

Op www.stichtingerm.nl is de volgende informatie te vinden:

https://www.stichtingerm.nl/overheid/platform-monumententoezicht bevat subpagina’s met detailinformatie en toelichting op de veranderingen in de wet- en regelgeving ten gevolge van Omgevingswet en Wkb met zich meebrengen voor vergunningverlening, toezicht, handhaving, onderhoudsplicht, enzovoort in de monumentenzorg; de informatie is relevant voor ieder die iets met bouwactiviteiten in, op of aan momenten te maken heeft.

 

Bouwend Nederland informeert u over de Wkb

Bron: Bouwend Nederland - 30 augustus 2023

De belangrijkste informatie over de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen vind je nu kort en krachtig in het infoblad Wkb. Er is ook een animatie beschikbaar, die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om je medewerkers te informeren over de wet.

De Wkb bestaat uit twee onderdelen: een publiekrechtelijk deel (gemeente-initiatiefnemer) en een privaatrechtelijk deel (aannemer-opdrachtgever). Het publiekrechtelijke deel geldt voor een melding bouwactiviteit bij de gemeente vanaf 1 januari 2024, en geldt alleen voor gevolgklasse 1. Het privaatrechtelijk deel geldt vooral voor aanneemcontracten vanaf 1 januari 2024, en geldt voor alle bouwwerken. Het is belangrijk om deze twee onderdelen goed uit elkaar te houden.

Het infoblad en de animatie zijn te vinden op de hulpmiddelen op onze themapagina over de Wkb.

Andere infobladen bouwrecht

Naast het infoblad Wkb zijn er nog diverse andere infobladen beschikbaar over bouwrecht-onderwerpen, zoals meer en minderwerk en garantie en aansprakelijkheid. Je vindt ze op onze website. 

Gereedmelding Wkb bij gefaseerde ingebruikname van woningen

Bij woningbouwprojecten is het gebruikelijk dat een deel van de woningen wordt opgeleverd en in gebruik genomen voordat het gehele bouwproject is opgeleverd. Zeker bij seriematige nieuwbouw zit er vaak langere tijd tussen oplevering en ingebruikname van de eerste woningen en formele afronding van het bouw project. Het dossier bevoegd gezag inclusief de verklaring van de kwaliteitsborger volgt volgens de regels van de Wkb nadat de laatste woning klaar is.

Dit memo beschrijft drie mogelijke werkwijzen hoe het bevoegd gezag kan omgaan met de situatie bij gefaseerde ingebruikname en hoe zij – indien gewenst – over voldoende informatie kan beschikken over de eerder in gebruik genomen woningen. Een gemeente heeft hierbij een aantal opties:

  1. indien er geen signalen van de kwaliteitsborger of derden zijn en geen eigen waarnemingen dat er mogelijk iets niet klopt, de formele gereedmelding afwachten. Dit is mogelijk aangezien het stelsel van kwaliteitsborging het bewijsvermoeden geeft dat aan de regels wordt voldaan.
  2. uitgaan van de onder punt 1 genoemde optie en indien daar reden toe is op basis van artikel 2.20 van het Bbl aanvullende informatie opvragen over specifieke onderdeel bij de oplevering van iedere fase (deelleveringen).
  3. richting initiatiefnemer aangeven dat het uitgangspunt is dat twee weken voor iedere fase een volledige gereedmelding wordt gedaan. In dat geval moet ook per fase een bouwmelding worden gedaan.

Welke van de drie werkwijze een gemeente kiest hangt af van het handhavingsbeleid, de risico’s van een bepaalde locatie, de beschikbare capaciteit, etc. Van belang is dat gemeente hun beleidskeuze op dit punt vastleggen en vooraf en tijdig communiceren met initiatiefnemers. In de factsheet Gereedmelding bij gefaseerde ingebruikname onder de Wkb zijn de opties nader toegelicht. Na invoering van de Wkb zal gefaseerde ingebruikname onderdeel zijn van de monitoring.

Werkprocessen gemeenten onder de Wkb

Onderstaand bericht is op 30 juni geplaatst op het VNG-forum Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

VLogo VNGanuit de VNG hebben we de afgelopen maanden met plezier met meer dan 60 gemeenten de referentieprocessen rondom de meldingen binnen de Wkb doorlopen. Voor gemeenten die hier zelf mee aan de slag willen, hebben we de introductie uit de werkplaats en de presentaties die bij de verschillende meldingen horen, in webcolleges opgenomen. Samen met de referentieprocessen die op Gemma-online staan, kunnen gemeenten de referentieprocessen (nogmaals) doorlopen. De referentieprocessen zijn bedoeld om de gemeenten te ondersteunen bij de inrichting van hun eigen gemeentelijke proces.

Zelf aan de slag met de referentieprocessen

Voor gemeenten die zelf aan de slag willen, heeft de VNG een aantal ondersteunende webcolleges gemaakt. In de webcolleges worden de meldingen van de Wkb afzonderlijk behandeld. De webcolleges zijn gebaseerd op de bevindingen uit de werkplaatsen. In de vier webcolleges worden de verschillende meldingen behorend bij de Wkb doorlopen.

Ook is er een introductie waarin u informatie krijgt over:

  • de achtergrond van de Wkb
  • hoe de informatie in het DSO wordt verwerkt
  • welke informatie de gemeente uit het DSO krijgt
  • de verschillende varianten
  • het referentieproces en hoe u dit kunt doorlopen.

Op basis van deze informatie kunt u samen met uw collega’s het referentieproces vanuit Gemma-online per melding doorlopen. Dit referentieproces helpt u richting te geven, maar als gemeente kijkt u zelf welke volgorde het beste past. Betrek ook uw softwareleverancier bij dit proces.

Hieronder vindt u de links naar de webcolleges:

  1. Introductie
  2. Bouwmelding
  3. Start bouwwerkzaamheden
  4. Gereedmelding
  5. Einde bouwwerkzaamheden

De diverse Gemmaprocessen vindt u hier.

Ter ondersteuning u hier een infographic waarin de bouwmelding in stappen wordt doorlopen en veelgestelde vragen worden beantwoord. Wilt u eerst meer informatie over de Wkb bekijk dan het webcollege basiskennis: https://www.youtube.com/watch?v=p1KqEn56-pk. Heeft u nog vragen mail dan naar wkb@vng.nl.

Eerste hulp bij kwaliteitsborging

Bouwgarant heeft voor haar leden een handzaam boekje opgesteld over de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Het boekje is onderdeel van een serie online trainingen en workshops voor de deelnemers van Bouwgarant. Daarnaast werkt Bouwgarant aan aanpassing de algemene voorwaarden en standaardovereenkomsten.

Meer informatie is te vinden via de website van Bouwgarant, waar ook het boekje te downloaden is.

 

Wkb: veranderingen Burgerlijk Wetboek in de praktijk


Bij inwerkingtreding van de Wkb worden vijf veranderingen doorgevoerd in Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (BW).  Doel van de vijf veranderingen in het BW het verbeteren van de kwaliteit van bouwwerken. Daarnaast wordt beoogd de positie van de opdrachtgever te versterken. De veranderingen hebben betrekking op de volgende onderwerpen:

  • de uitbreiding van de aansprakelijkheid van de aannemer na oplevering (art. 7:758 lid 4 BW);
  • de aanvulling van de waarschuwingsplicht van de aannemer (art. 7:754 lid 2 BW);
  • de introductie van een dossier dat bij oplevering wordt verstrekt aan de opdrachtgever (art. 7:757a BW);
  • de informatieplicht van de aannemer aan de consument- opdrachtgever over zekerheden en garanties (art. 7:765a BW) en;
  • de informatieplicht van de aannemer over de opschortingsbevoegdheid van de consument-opdrachtgever bij nieuwbouwwoningen (art. 7:768 BW).

In de brochure De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen; Veranderingen Burgerlijk Wetboek in de praktijk wordt aan de hand van praktische voorbeelden inzichtelijk gemaakt wat het gevolg is van deze vijf veranderingen. Per verandering wordt een situatie weergegeven, waarna enkele relevante aspecten van de desbetreffende verandering worden behandeld. Vervolgens wordt de situatie op twee manieren uitgewerkt: een keer onder het huidige BW (de ‘huidige’ situatie) en een keer onder het BW mét de doorgevoerde veranderingen van de Wkb (de ‘nieuwe’ situatie).

 

Het consumentendossier en NPR 8092

In de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is geregeld dat de aannemer als een bouwproject is afgerond informatie over wat er gebouwd is aanlevert aan zijn opdrachtgever. De set aan informatie wordt het consumentendossier genoemd. In deze factsheet wordt toegelicht wat het consumentendossier is, wanneer het dossier aan de orde is en wat de inhoud is.

Wat is er in de wet geregeld?

Het consumentdossier wordt opgenomen in artikel 7:757a van het Burgerlijk Wetboek (BW), in het onderdeel dat gaat over aanneming van werk. De regels in dit deel hebben betrekking op zaken die opdrachtgevers en opdrachtnemer met elkaar (contractueel) afspreken bij onder andere bouwprojecten. Het consumentdossier moet door de opdrachtnemer – de aannemer – aan zijn opdrachtgever – de klant – worden verstrekt als de afgesproken bouw- of verbouwwerkzaamheden zijn afgerond. Het consumentendossier – op verzoek van de Tweede Kamer aan de Wkb toegevoegd – gaat over de private afspraken die gemaakt zijn. Met dossier laat de aannemer zien dat hij het bouwwerk volgens regels van goed en deugdelijk werk heeft gemaakt en dat hij de vastgelegde afspraken is nagekomen. Daarbij voegt de aannemer de garantiebepalingen en de informatie voor gebruik en onderhoud.

De tekst van artikel 7:757a BW is als volgt:

Artikel 757a
In geval van aanneming van een bouwwerk legt de aannemer bij de kennisgeving dat het werk klaar is om te worden opgeleverd, bedoeld in artikel 758 lid 1, een dossier aan de opdrachtgever over met betrekking tot het tot stand gebrachte bouwwerk. Het dossier bevat gegevens en bescheiden die volledig inzicht geven in de nakoming van de overeenkomst door de aannemer en de te dien aanzien uitgevoerde werkzaamheden en bevat in ieder geval:

  1. tekeningen en berekeningen betreffende het tot stand gebrachte bouwwerk en de bijbehorende installaties, en een beschrijving van de toegepaste materialen en installaties, alsmede de gebruiksfuncties van het bouwwerk;
  2. gegevens en bescheiden die nodig zijn voor gebruik en onderhoud van het bouwwerk.

Het consumentendossier is gekoppeld aan aanneming van werk en wel specifiek van bouwwerk. Zoals het BW het definieert: “de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard [een bouwwerk] tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld.” De plicht een dossier te verstrekken is dus niet gekoppeld aan bepaalde gevolgklassen maar aan alle bouwactiviteiten die opdrachtgever en opdrachtnemer overeenkomen. Er is daarbij sprake van regelend recht. Dit wil zeggen dat de inhoud van artikel 757a van toepassing is op overeenkomsten tenzij opdrachtgever en opdrachtnemer samen iets anders hebben vastgelegd in hun contract. Dus regels je niets dan moet de aannemer bij oplevering een dossier overhandigen dat aan 757a voldoet. Hebben aannemer en opdrachtgever andere afspraken gemaakt, dan gelden die. Je bepaalt dus samen wat de inhoud van het dossier is waarbij je ook mag afspraken dat er bij oplevering geen dossier wordt verstrekt.

In de Wkb is voor het consumentdossier (nog) geen overgangsrecht opgenomen. Dit wil zeggen dat voor alle bouwprojecten die worden opgeleverd na inwerkingtreding van de Wkb een consumentdossier moet worden verstrekt aan de opdrachtgever. Het ministerie van BZK is voornemens om wettelijk te regelen dat voor overeenkomsten van aanneming van werk die zijn gesloten vóór inwerkingtreding van artikel 7:757a BW (consumentendossier) het huidige recht van toepassing blijft: er hoeft dan in die gevallen geen consumentendossier te worden over gelegd. Om discussie achteraf te voorkomen is overigens verstandig om nu al afspraken te maken over de inhoud van een dossier bij oplevering en dit in de aannemingsovereenkomst vast te leggen. Via de websitevan Bouwend Nederland zijn standaardteksten hiervoor te vinden.

De inhoud van het dossier en NPR 8092

Doel van het dossier is tweeledig:

  • De opdrachtgever krijgt informatie over wat er gebouwd is en kan daarmee nagaan of hij ook datgene heeft gekregen wat is afgesproken;
  • De opdrachtgever krijgt informatie over hoe om te gaan met de installaties die in het werk aanwezig zijn en de wijze waarop deze installaties en overige onderdelen van de bouw onderhouden moeten worden.

Een bijkomend voordeel – maar niet genoemd als doel in de wet – is dat een gebouweigenaar bij toekomstige verbouwingen beschikt over informatie wat er gebouwd is. Het artikel in het BW geeft echter geen antwoord over wat nu exact moet worden aangeleverd. Welke tekeningen, berekeningen en andere informatie nu voldoende invulling geeft aan het consumentdossier is dus niet wettelijk vastgelegd. Om die reden heeft NEN op verzoek van BZK een Nederlandse Praktijkrichtlijn opgesteld waarin een uitwerking gegeven is van het consumentdossier: NPR 8092. De NPR kan op de site van NEN gratis worden gedownload. Deze NPR is niet verplicht. De NPR kan wel als keuzelijst worden gebruikt om gezamenlijk de inhoud van een consumentdossier vast te stellen. Logischerwijs zal een uitgebreider dossier wel leiden tot hogere kosten voor de opdrachtgever.

Samengevat

Met het consumentdossier laat de aannemer aan zijn opdrachtgever zien wat gebouwd is en geeft hij ook informatie over onderhoud van het bouwwerk. De opdrachtgever kan op basis van het dossier – voorafgaand aan de oplevering – nagaan of de aannemer gebouwd heeft wat is afgesproken. Het Burgerlijk Wetboek geeft een beschrijving op hoofdlijn van de inhoud van het consumentendossier. Een verder uitwerking is niet wettelijk geregeld. Wat er uiteindelijk in het dossier wordt opgenomen wordt afgesproken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer en kan het beste in de aannemingsovereenkomst worden afgesproken. Eventueel kan de NPR 8092 gebruikt worden om dit vast te leggen. Het consumentdossier is niet verplicht: partijen kunnen ook afspreken dat er geen dossier wordt overlegd bij oplevering. Wordt er niets afgesproken dan geldt de tekst van de BW.

De gemeente en de kwaliteitsborger hebben geen betrokkenheid met het consumentendossier. Een deel van de inhoud van het consumentendossier is mogelijk ook te gebruiken voor het dossier bevoegd gezag. Het ligt dan ook voor de hand dat de inhoud van beide dossiers op elkaar wordt afgestemd.

Dit nieuwsbericht is via deze link als ook pdf te downloaden. Voor vragen neem contact op| Stichting iBK | 3 oktober 2021 |

 

 

 

Webcollege basiskennis Wkb voor gemeenten

De wet kwaliteitsborging voor het bouwen treedt op 1 juli 2022 in werking. De wet is een stelselwijziging die de nodige voorbereiding vergt van gemeenten. Gemeenten dienen hun VTH-systeem aan te passen en moeten ook aansluiten op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). De VNG ondersteunt gemeenten bij de implementatie van de wet. Onder meer door in proefprojecten te ondervinden hoe de wet gaat werken en deze bevindingen ook met andere gemeenten te delen. Daarnaast zijn informatie en ondersteuning belangrijke onderdelen van de implementatie.

Om de eerste stap te kunnen zetten bij de implementatie is een webcollege basiskennis Wkb gemaakt. Dit college (zie onder) biedt een introductie op de wet en handvatten voor de implementatie. Het webcollege is ook de voorbereiding voor deelname aan werkplaatsen waarin daadwerkelijk wordt geoefend met de informatiestromen en de situatieschetsen van de Wkb worden getoetst.

In het webcollege gaat Hajé van Egmond (BZK) dieper in op het kader van de wet en op de stappen die een gemeente moet doorlopen. Wico Ankersmit (Vereniging BWT NL) geeft uitleg over de rol van bevoegd gezag en de gevolgklasse 1. Om aan de werkplaatsen deel te nemen is het volgen van het webcollege een vereiste. Wilt u uw gemeente aanmelden voor een werkplaats of meer weten over de werkplaatsen neem dan contact op met Désirée van der Jagt van het team implementatie Wkb bij de VNG. Meer informatie en aanmelden voor de werkplaatsen kan via wkb@vng.nl.