Op 11 september heeft minister De Jonge de aangegeven dat verbouw alsnog een jaar wordt uitgesteld. Onderstaand bericht is daarmee achterhaald. De Wkb treedt 1 januari 2024 in werking voor nieuwbouw en op 1 januari 2025 voor verbouw.
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) treedt per 1 januari 2024 in werking voor zowel nieuwbouw als voor verbouwingen van grondgebonden bouwwerken, zoals eengezinswoningen en eenvoudige bedrijfspanden (gevolgklasse 1). De Wkb is onderdeel van de Omgevingswet en heeft tot doel de kwaliteit van de bouw te verbeteren en de positie van de opdrachtgever te versterken.
Overgangstermijn niet meer nodig
Eerder zou de Wkb voor vergunningplichtige verbouwingen 6 maanden ná 1 januari 2024 ingaan. Nu gemeenten, aannemer en kwaliteitsborgers aangeven dit niet langer nodig of wenselijk te vinden, laat de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening deze overgangstermijn vervallen.
Inschakelen onafhankelijke kwaliteitsborger vanaf 1 januari 2024 verplicht
Dit betekent dat initiatiefnemers die vanaf 1 januari 2024 een woning, woonboot of een eenvoudig bedrijfspand gaan bouwen* of verbouwen, verplicht zijn om een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen. Deze kwaliteitsborger kijkt mee tijdens de planvorming, de uitvoering en oplevering van het bouwwerk.
Verklaring bij gereedmelding
Ontdekt de kwaliteitsborger dat iets niet aan de bouwtechnische regels voldoet? Dan zijn de initiatiefnemer, de aannemer en eventuele adviseurs aan zet om de fout te herstellen. Voldoet het bouwwerk aan de voorschriften, dan stelt de kwaliteitsborger een verklaring op waarmee de initiatiefnemer het project gereed kan melden bij de gemeente. Twee weken na gereedmelding mag het bouwwerken worden gebruikt.
Uitbreiding wetgeving na 2029
De Wkb geldt in eerste instantie alleen voor bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1. Dit zijn relatief eenvoudige bouwwerken waar de gevolgen beperkt zijn als er iets misgaat. Welke bouwwerken onder gevolgklasse 1 vallen is vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Gedurende de eerste drie jaar worden de resultaten van de Wkb gemonitord. Na deze periode volgt een evaluatie en wordt de Wkb mogelijk uitgebreid naar andere bouwwerken, zoals kantoren, appartement en winkels.
Proefprojecten in volle gang
Een aantal bouwprojecten werkt als proef al volgens de nieuwe bouwregelgeving uit de Wkb. Bedrijven die ervaring willen opdoen met de nieuwe werkwijze, kunnen hiervoor via het Stimuleringsprogramma proefprojecten Wkb een bijdrage aanvragen in de (meer)kosten die bouwen onder de Wkb met zich meebrengt.
Meer informatie op te vinden op:
*Bepalend is het moment van vergunningaanvraag
De Wet kwaliteitsborging is bedoeld voor de consument: die zou meer “waar voor zijn geld” krijgen. Dat is natuurlijk altijd fijn!
Nu de praktijk: Ons bestuur wil wel eisen stellen, maar vindt controle geen taak voor de overheid, ambtenaren zijn alleen maar lastig en kosten geld. Laat het over aan de heilige markt. En het eenvoudigst en snelst met het meeste tastbare effect is dat in te voeren voor bouwwerken met gevolgklasse 1. Als de (mondig veronderstelde) klant niet tevreden is gaat hij wel naar de leverancier. Er wordt wel eens de vergelijking met een auto gemaakt: die wordt ook niet per stuk getoetst.
Om met het laatste te beginnen: als een auto niet voldoet ga je terug naar de garage. In het slechtste geval laat je hem daar achter en eis je je geld terug. Alternatieven genoeg.
Bij een huis is dat wat moeilijker, want je woont er. Daar weet Harry Nieman ook alles van, gezien zijn verhaal over zijn dochter en schoonzoon met ventilatieklachten in het laatste blad Bouwkwaliteit in de Praktijk (nr.4 juni 2023). Ik vraag me af of die woning nu nog aan de vergunning voldoet. EPG-BENG-MPG of welke duurzamere eis dan ook? Ik kan het me nauwelijks voorstellen, met een extra energiegebruik voor voorverwarming 4.000 kWh zoals hij schreef.
Als adviseur van de NSG word ik vrijwel dagelijks geconfronteerd met de andere kant: de meeste consumenten zijn niet mondig, niet deskundig en kunnen niet adequaat tegenspel bieden (zoals de dochter van Nieman via haar vader wel).
Ik wil verder niet teveel uitweiden, maar toevallig kwam ik (na lezing van het artikel, reden dat ik reageer) via iemand die zich met een geluidsklacht tot de NSG had gewend achter een groot gebrek aan de door hem gekochte woning: deze is ontwikkeld en vergund met een gebalanceerd ventilatiesysteem (systeem-D), maar er is systeem-C gemaakt. Ook deze bewoner heeft klachten over ventilatieroosters in de gevel. Iets wat hij helemaal niet zou moeten kunnen hebben!
Dit is in de praktijk een gemakkelijk vast te stellen afwijking lijkt me, maar is niet aangepakt.
Toe ik nog bouwvergunningen toetste was 95% van de EPC-berekeningen niet in orde en de ventilatiesytemen niet gezond: praktisch geen enkele woning had een (ouder-)slaapkamer (dat begrip is met het Bouwbesluit verdwenen) die geschikt was om met 2 personen bezet te worden: op basis van het VG berekent men debieten <<15 l/s (2x 25 m3/h). Iets waar ik 20 jaar geleden o.a. de heer Nieman ook op wees in reactie op door zijn bureau gemaakt adviezen.
Met zo'n recent praktijkvoorbeeld als nu (het betreft een nieuwbouwwoning in 2022 opgeleverd) en het verhaal van Nieman heb ik geen enkele reden om te veronderstellen dat het na 1 januari 2024 beter zal gaan.
Monitoren is leuk, maar goede controle en handhaving is beter.
Hajé,
Misschien als toevoeging/aanpassing opnemen dat het ‘meetmoment’ vanaf 1 jan 2024 datum aanvraag bouw-/omgevingsvergunning betreft en niet het start moment van bouwen.
Toegevoegd, goed punt. Bouwplannen waar voor 1 januari vergunning voor is aangevraagd vallen nog onder de Wabo en daar is dus geen kwaliteitsborger voor nodig.